Een drukkend gewicht : Leven en werk van de zeventiende-eeuwse veelschrijver Simon de Vries /
:
Wie was 'den beruchten Utrechtschen schoolmeester Simon de Vries'? Tot nu toe kon niemand daar een bevredigend antwoord op geven. Reeds in de achttiende eeuw was het leven van deze zeventiende-eeuwse auteur van minstens 57 titels in nevelen gehuld. Een groot deel van zijn oeuvre bestaat uit 'Reader's-digest-achtige' compilatiebundels waarin de zeventiende-eeuwse lezer antwoord kreeg op tal van vragen: Hoe zien mensen eruit na de wederopstanding? Lopen er mannetjes op de maan? Wat is een Grobianus? Kan er vlees uit de aarde groeien? Welk land herbergt de meeste schoenmakers? Waarom hebben de vrouwen in Nieuw-Guinea zulke grote neusgaten? In zekere zin is De Vries te beschouwen als een voorloper van achttiende-eeuwse verlichte broodschrijvers als Gerrit Paape en Jacob Campo Weyerman. Toch was deze voorstander van heksenverbrandingen bepaald geen verlicht auteur. Hij leefde dan ook in een andere tijd en schreef voor een ander lezerspubliek. In 1691 nam hij de handschoen op tegen Balthasar Bekker en zijn omstreden boek De betoverde weereld waarin het geloof in heksen en duivels werd bestreden. Door zijn venijnige aanval op Bekker lijkt De Vries zich bij het nageslacht voorgoed onmogelijk te hebben gemaakt. De latere achttiende-eeuwse auteurs van populaire lectuur wensten niet met zijn naam te worden verbonden. Hij werd door hen gekarikaturiseerd als een bijgelovig schrijver van ouderwetse pulplectuur. Toch had deze schrijver nog wel wat meer in zijn mars. In deze studie wordt onder andere uitvoerig ingegaan op de levensomstandigheden waarin De Vries verkeerde, zijn denkbeelden, zijn contacten met uitgevers, zijn conflict met Balthasar Bekker, het lezerspubliek van De Vries' boeken en de receptie van zijn werk in de zeventiende en achttiende eeuw. Met dit boek treedt eindelijk de geheimzinnige 'Utrechtse schoolmeester' in het volle licht. De lezer maakt hierin kennis met een geheel ander type auteur als Hooft, Vondel, Huygens of Cats; en met teksten van een geheel andere aard dan die doorgaans uit de 'Renaissance' worden verwacht.
:
1 online resource (336 pages) : illustrations. :
Includes bibliographical references and index. :
9789004655188
De uitvaert van het Vryje Metzelaersgilde : Een anti-maçonnieke klucht uit 1735 /
:
We zijn in Scheveningen, in de winter van 1735. Over enkele ogenblikken zullen we getuige zijn van een merkwaardige begrafenis. Niet van een mens, maar van een hele beweging. Het is de Nederlandse vrijmetselarij die hier haar uitvaart zal beleven; symbolisch, zoals men in de achttiende-eeuwse literatuur ook een krant, een ideologie, ja zelfs een mens ten grave kon dragen. Met inachtneming van alle - toen in zwang zijnde - ceremoniële regels. De Haagse auteurs Albertus Frese en Christiaen Schaef zaten barstensvol leedvermaak toen zij De Uitvaert van het vryje Metzelaersgilde construeerden. Kort daarvóór was de vrijmetselarij door de Staten van Holland en West-Friesland verboden verklaard. Met dit gelegenheidstoneelstukje gaven zij uiting aan een in de achttiende eeuw algemeen verbreid wantrouwen jegens een orde, die haar leden (althans op papier) op straffe des doods verplichtte tot absolute geheimhouding van wat er in de loge gebeurde. Dit riekte naar losbandige praktijken die het daglicht niet konden velen. Mogelijk was zelfs homosexualiteit in het spel, in die tijd een zonde, waarop de doodstraf stond. De Uitvaert van het vryje Metzelaersgilde verdient het om opnieuw - voorzien van een uitgebreide inleiding en annotaties - uitgegeven te worden. Niet alleen omdat het de eerste anti-maçonnieke tekst is die in onze taal verscheen. Maar ook omdat het een momentopname biedt van een onrustige tijd, waarin geruchten grote gevolgen konden hebben. De Uitvaert is bovendien een gaaf voorbeeld van het in de achttiende eeuw zo populaire schertsbegrafenisgenre. De indertijd beroerde reputatie van het doodbiddersgilde - trefwoorden: vies, voos, vilein - heeft in belangrijke mate aan dit succes bijgedragen. Met een bijdrage van Arno van den Brand.
:
1 online resource (164 pages) : illustrations. :
Includes bibliographical references and index. :
9789004658875
The Dutch legacy : radical thinkers of the 17th century and the Enlightenment /
:
While Spinoza's impact on the early Enlightenment has always found due attention of historians of philosophy, several 17th-century Dutch thinkers who were active before Spinoza's Tractatus theologico-politicus was published have been largely neglected: in particular Spinoza's teacher, Franciscus van den Enden ( Vrye Politijke Stellingen , 1665), Johan and Pieter de la Court ( Consideratien van Staet , 1660, Politike discoursen , 1662), Lodewijk Meyer ( Philosophia S. Scripturae Interpres , 1666), the anonymous De Jure Ecclesiasticorum (1665), and Adriaan Koerbagh ( Een Bloemhof van allerley lieflijkheyd , 1668, Een Ligt schynende in duystere plaatsen , 1668). The articles of this volume focus on their political philosophy as well as their philosophy of religion in order to assess their contributions to the development of radical movements (republicanism / anti-monarchism, critique of religion, atheism) in the Enlightenment.
:
Includes index. :
1 online resource. :
9789004332089 :
Available to subscribing member institutions only.